Thoái hóa đốt sống cổ hay còn gọi là thoái hóa cột sống cổ hoặc thoái hóa cột sống lưng là một trong những tên gọi của tình trạng bệnh lý thoái hóa hệ thống xương cột sống do nhiều nguyên nhân khác nhau trong công việc, lao động, hoạt động, tuổi tác.

Nó là quá trình bệnh lý ở các đốt sống cổ, bắt đầu bằng những hiện tượng hư khớp ở các diện thân đốt, đĩa liên đốt tới các màng, dây chằng, dần dần về sau xuất hiện hiện tượng thoái hóa các đốt sống,gây đau vùng cổ, nhất là khi vận động vùng cổ.

Thoái hóa cột sống cổ là một trong những căn bệnh phổ biến của xã hội. Thoái hóa đốt sống cổ và lưng không chỉ ở những người già mà còn ở cả những người trẻ thường làm việc trong văn phòng, ít vận động hoặc phải cúi nhiều là bệnh thường gặp ở những người phải sử dụng nhiều động tác ảnh hưởng đến vùng đầu cổ.

Các dấu hiệu điển hình của bệnh có thể dễ nhận thấy là cổ cứng nhắc khó xoay chuyển kèm với dấu hiệu đau, đau cổ sau đó lan xuống vai, đau ở các khớp cổ và vai, ngoài ra còn đau đầu không rõ nguyên nhân…

Thoái hóa đốt sống cổ gây ra nhiều khó khăn trong sinh hoạt và lao động cho người bệnh. Tỷ lệ mắc bệnh đều gặp cả hai giới nam và nữ gần như ngang nhau.

Tư thế hoạt động sai là một trong những nguyên nhân quan trọng gây ra thoái hóa đốt sống cổ. Làm việc kéo dài, ít vận động là những nguyên nhân chủ yếu gây là bệnh thoái hóa đốt sống cổ. Những công việc luôn đòi hỏi cúi nhiều, ngửa nhiều, mang vác nặng trên đầu hay ngồi trước màn hình vi tính quá lâu cũng sẽ làm sai lệch cấu trúc bình thường của cổ, dẫn tới biến đổi mô xương, dây chằng, cơ và dễ dẫn đến thoái hóa các mô cột sống hoặc hình thành các gai xương đốt sống.

Đặc biệt là làm việc máy tính nhiều, ít vận động là một trong những nguyên nhân gây ra thoái hóa đốt sống cổ, vôi hóa cột sống, gai cột sống. Nhất là khi làm việc, vị trí đặt tay trên bàn làm việc hay đối với máy tính quá cao hoặc quá thấp. Vùng cổ và vùng gáy không được thường xuyên cử động, hoặc chỉ giữ nguyên một tư thế. Thường xuyên nhìn lên rồi lại nhìn xuống. Vị trí ngồi quá thấp so với bàn làm việc. Trong khi ngủ chỉ nằm 1 - 2 tư thế, không có thói quen chuyển mình. Lựa chọn gối kê không phù hợp (gối quá cao và gối quá mềm).

Thoái hóa đốt sống cổthường gặp ở những người có công việc sử dụng nhiều động tác ở vùng đầu, cổ, đòi hỏi cúi, ngửa nhiều (thợ cắt tóc, thợ sơn trần, diễn viên xiếc, bác sĩ nha khoa…), mang vác nặng (thợ bốc vác,…).

Đồng thời, bệnh cũng là hệ quả tất yếu do sự lão hóa tự nhiên của cơ thể nên hay gặp ở người cao tuổi. Còn những người làm công việc văn phòng, thường xuyên ngồi trước màn hình máy tính ở một tư thế trong thời gian dài cũng có thể dẫn tới thoái hóa đốt sống cổ. Bên cạnh đó, những người có người thân từng mắc thoái hóa đốt sống cổ cũng có nguy cơ mắc bệnh cao hơn. Những người thường xuyên hút thuốc lá,phụ nữ sau mãn kinh, người dùng thuốc kháng viêm thuộc nhóm corticoid kéo dài,… có tỷ lệ bị thoái hóa cột sống cổ nhiều hơn người bình thường.

Để nhận biết thoái hóa đốt sống cổ trong giai đoạn đầu là rất khó vì bệnh không có biểu hiện rõ ràng. Giai đoạn này, người bệnh có cảm giác mỏi vùng cổ-vai rồi đau vùng cổ-gáy. Cơn đau tăng lên khi vận động, giảm lúc nghỉ ngơi, sau đó lan từ gáy tới tai, cổ, bả vai, cánh tay, gây sai lệch tư thế của cổ (vẹo cổ, sái cổ), nhức đầu, làm hạn chế vận động. Nguy hiểm hơn, những tổn thương do thoái hóa đốt sống cổ khó phục hồi sẽ gây liệt, teo cơ, mất vận động.

Trong điều trị thoái hóa đốt sống cổ, tùy theo mức độ nặng của bệnh mà bác sĩ sẽ áp dụng phác đồ điều trị phù hợp như: vật lý trị liệu hay dùng thuốc. Trong trường hợp điều trị thông thường không còn tác dụng hoặc bệnh nhân bị teo cơ, có triệu chứng chèn ép tủy sống thì bác sĩ sẽ chỉ định phẫu thuật.

Theo Quỳnh Châu - Nông nghiệp Việt Nam